Selasa, 02 Agustus 2011

Jamita Minggu, 28 Agustus 2011: Johannes 2 : 13-22

widgeo.net
Bagas partangiangan do Bagasku,
unang baen inganan ni Panyamun


HATORANGAN NI JAMITA

MINGGU 10 DUNG TRINITATIS 
MINGGU, 28 AGUSTUS 2011

Jamita : Johannes 2 : 13-22    
Sibasaon : Rom 11 : 25-32

Di na ro Jesus tu Jerusalem laho mandohoti ari rayo Paskah, ima sada ari rayo na godang di halak Jahudi. Masuk ma Ia tu  bagas joro ni Debata (sinagoge), di si di ida Jesus ma angka panggadis lombu, biri-biri, dohot darapati. Adong dope halak na khusus panukar-nukarkon hepeng.  Dung i, songon hilap na tompu di buat Jesus ma tali jala dipudun dung i muruk ma ia, jana di usir Jesus ma halak i, di partungkapkon ma meja ni angka si panukar hepeng. Apala aha do namasa benna pola songon i muruk ni Jesus? Jana biasi pola sude kitab Injil (Matius, Markus, Lukas, Johanes) manyuratkon kejadian on?
           
Ia taringot pesta Paksah ni halak Jahudi, ima pesta namanaringoti halulua ni halak Israel sian parhatobanon di Mesir, di pesta on sude do halak marsipelehon angka pelean si tutungon marhite-hite kemampuanna be, mulai ma i sian lombu di angka na kayo, biri-biri, jana darapati pelean ni angka napogos. Hara ni dao ni inganan na be, adong do na paradehon angka sipelehonon di alaman ni si nagoge i. Dohot ondolan na, ulang repot jolma mamboan pelean situtungon sian inganan na be.
           
Di sada sisi manolong do idaon parkarejoan i, harana, marhite adong panggadis pelean di bagas joro, indapola repot be halak manogu-nogu lombu, hambeng, sian na dao (harana bahat do jolma naro tu Jerusalem, pola do mar pulu kilometer dao na sian hutana tu Jerusalem). Jana apala aha do na gabe sala, bahat ni angka pahan-pahanan na gabe manggangu hahomion ni angka na giot maribadat ido na sala? Bisa doi nian harana muda mangkuling  ma lombu, biri-biri, tontu tung mansai ribut doi, ditamba dope bangkos ni kotoran na, dohot angka na asing na i. Tapi inda pola holan i na mancalahon, na paling mancalahon  ima ulaon na i do, ima ulaon na denggan idaon hape geduk (didok di hata angkola tigor pulos). Aha ma i? Sipelehonon di paskah ima angka Lombu, biri-biri naso martihas, naso mapitung, inda tarsilpok dohot na asing, jana undenggan umurna sataon. Marhadomuan tu si, adong do dewan khusus pamareso (panyortir) sanga na tola do sanga inda di pelehon sada pelean. Molo dung lolos sian dewan i, gabe di dokma pelan i sah. Dewan sortir on, marhusip do dohot angka pedagang, molo na di boan sandiri do pelean i sian luar (inda ditabusi di sinagoge i) gabe so lolos do pelean i. Harani i bahat do halak terpaksa manabusi di sinagoge, hape arganape ra do opat kali lipat sian na diluar. Hata pendekna tarjadi do pemerasan di tonga-tonga ni bagas joro ni Debata i, tapi pemerasan i sai hira na badia do nian i daon, hape satutu na tung mansai hodar do.
           
Ulaon hageduhon paduahon ima, taringot tupajak. Bangso Jahudi na marumur 19 taon di honahon do pajak sabahat ½ sikel, sangape upa nihalak 1 ½ ari, salaho haporluan tu bagas joro. Holan hepeng sikel ni bagas joro do natola di pake molo hepeng na asing songon hepeng di Yunani na dipake ni bangso i tingki i inda bisa dipake laho mambayar pajak. Harani i bahat do halak maroban hepeng perak nabe laho ditukar tu sikel ni bagas joro. Adong do meja panukaran di bagas joro i tapi di setiap manukar hepeng di honahon ma biaya ¼ sikal. Hara ni i gabe tamba do pajak ni angka umat naro holan hara ni na manukar hepeng. Bahat do nian angka na ro mangkilala songon na dibeban i tapi inda bisa bertindak.
           
Marnida angka namasa i, muruk ma Jesus, di baen ma tali jana di paorot ia ma angka na martiga-tiga di si. Di balikkon ma meja inganan panukaran ni hepeng i. marninda i angka pamimpin ni Jahudi marsapa ma tu Jesus “Baen ma jolo tanda tu hami baen adong hakmu mambaen songon on!”
           
Ninna Jesus ma mangalusi “rupakkon hamu ma bagas ni Debata on, anso Hupajongjong mangulahi di bagasan tolu ari” dia dehe mungkin pajongjongkon Bagas ni Debata holan tolu ari, halak Jahudi sajo 46 taon ma lolotna laho pajongjong konsa. Jadi hara ni aha do benna pola songon i di dok Jesus? Sanga aha do na di dok Bagas Joro ni Debata?

Ditingki taon 960, di masa ni harajaon ni si salomo, di pajongjong ia ma bagas joro ni Debata marukuran 60 hasta (27 m) x 20 hasta (9 m) lante dohot dingdingna dibaen sian batu na martutup papan, hayu aras, na narlapis sere. Di taon 587 SM disegosego pasukan ni Nebukanesar rap dohot kota Jerusalem jala bangso i di boan tu Babel. Tapi dung mulak bangso i tu Jerusalem Tahun 539 SM, taon 537 di bangun halak Jahudi ma muse bagas joro i. tapi taon 167 Raja Antiokus IV Epifanes di hodari ia ma bagas joro i marhite patung ni angka parbegu dohot pelaan na sosuman (haram). Harani i adong ma pemberotakan ni si Matias ni di lanjutkon i anakna na margaor Judas Makabe, di taon 165 SM di urasi ma muse bagas joro i marhite pesta Hanukah (hari raya terang). Bagas joro i di padenggan muse salaho tu politik ni halak Gorik marhite Herodes agung antara ton 20-19 SM, di gabe parkarejo ima 1.000 imam di bantu 10.000 hatoban dohot 1.000 kareta. Tung mansai leleng situtu do anso sidung pembangunan na.

Marnida carrito tu pembangunan ni bisa di tarida hita alasan ni angka Uluan ni Jahudi i,  gabe sapa-sapa rohana bia ma pajongjongkon bagas joro ni Debata tolu ari, apalagi pajongjongkon holan sada halak. Memang harani angka hagaleon ni pamatang tar lumobi mai hurang pangantusion tarigot tu sakkap ni Debata, huhul gabe maol do mangantusi angka sangkap ni roha ni Debata, jotjot do holan mangaligi rumus ni portibi, hagogoon, dohot hamaloon ni portibi. Hape patar do na ni dok ni Jesus, pamatang na i do bagas joro na satutu na, harana, anggo bagasjoro na ni pajongjong ni jolma mapigapiga noli di rupakkon, dikotori jala leleng do laho paiaskon dohot mangurasina, tapi anggo pamatang ni Jesus dirupakkon hara ni hadosaaon ni jolma mingor jongjong do muse bagas joro i, marobaan hamuliaon dohot hahomion.

Honaanna
Marhite turpuk on giot di patorang di bagasan ngolu ni angka na porsaya di tingki on ima,

1. Muruk do Jesus marnida:
Jolma namambaen pangurupion tapi pangurupion i salaho marojahan tu haporluan ni pangurupi, inda tu na di urupi.  Memang maol do mambedahon on harana dia tarida hita he roha ni jolma, songon sigadis Pelean di bagas joro i do i, sangombas idaon tartolong do halak na ro harana inda pola repot be halahi, hape holong na marparbuat do na dibaen halahijadi di namangurupi halak na manghaporluhon di urupi ma halahi hombar tu holong na sintong inda holong na tigor pulos (idaon tigor hape adong maksud lain).

2. Muruk do jesus marnida:
Na mabaen habadiaan ni Debata laho tu haporluan na sandiri. Ra do masa songon on, antar dipargunahaon hata ni Tuhan, Jabatan gareja, bagas joro dohot angka na asing salaho alat gabe tu naringkot tu diri na sandiri. Memang ra do silap mata, silap roha marnida on, tapi marhite turpuk on dipaingot sude na hita ruas ni Tuhanta bahaso na so ni ida ni jolma angka hageduhon na tabaen di ida Jesus doi jana muruk do Jesus marnida i.  dibaen Ia do tali gabe loncing-loncing jala dipagogo soraNa laho mamuruki angka parkarejoan na ramun si songon i.

3. Gabe holip do pangantusion sian na didok ni Tuhan molo dung gabe talu haporsa-yaan di baen hagiot. Songon Pamimpin ni Jahudi na so bisa mangantusi na nidok ni Jesus holan harani marojahan tu pangantusion portibi taringot tu na mambangun bagas joro ni Debata. Songoni angka husip-husip taringot tu si humisik. Tapi molo gabe tabege hata ni Tuhan i jala tapadomu tu namasa siganop ari, tarsongon anak sisean namangatusi hatana (taringot tu bagas joro) dung ngot Jesus sian na mate. Songon ima ruas ni parlagutan i, gabe bisa do mangantusi na di dok ni Tuhan, di sude angka na masa dingoluna, gabe pamujion dingolutta mangadopi saluhut angka namasa.

4. Tapabadia ma patangta sian angka na ramun angke bagas joro ni Debata doi, ta urasi ma parkarejoanta sian angka na patujolohon hagiot ni hajolmaon angke tuk do Debata laho patupahon na so tarpikiri ni jolma.

5. Bagas partamiangan do pamatangkon, inda pahodaronku i dohot na no suman. Amen

Pdt H. Jona Marpaung, S.Th
STT Abdi Sabda Medan

Tidak ada komentar:

Posting Komentar